آموزش فن بیان و گویندگی

با توجه به همه نکاتی که به عنوان تکنیک های آموزش فن بیان و آموزش گویندگی بیان نمودیم، هر فردی که به این موضوع علاقمند باشد می تواند برای آموزش این تکنیک ها اقدام نموده و  با تلاش و تمرین بسیار به عنوان یک مجری، نریتور، گوینده، مجری، صدا پیشه و … فعالیت مفید داشته باشد و در زمینه های مختلف تولید محتوای صوتی و تصویری نماید. در ادامه به موضوعات مرتبط با آموزش فن بیان و گویندگی می پردازیم.

شعر خوانی در آموزش فن بیان و آموزش گویندگی

ممکن است بعد از آن که به عنوان یک گوینده انتخاب شدید قصد داشته باشید تا در برنامه شعر خوانی شرکت نمایید، شعر ها دارای انواع مختلفی هستند و به دسته های بسیاری طبقه بندی می شوند اما شما با لحن های متفاوت و صداسازی های جذاب می توانید از پس همه این نوع شعر ها بر بیایید و آن ها را به بهترین شکل ممکن بر زبان بیاورید. در زمان خواندن شعر ها باید حس مثبت و منفی کلمات را در شعر پیدا کنید و هر کدام از کلمات را با لحنی متناسب با این کلمات بیان نمایید، آن گونه که شنونده از لحن شما به احساس و مفهوم شعر پی ببرد.

در این حالت است که گویش و خوانش شما در ذهن و جان شنونده رسوخ خواهد نمود. در آموزش فن بیان و گویندگی انواع شعر خوانی ها مانند حماسی، پرده خوانی، شعر خوانی درباری و … پرداخته می شود و شما می توانید با توجه به علاقه خود و با شیوه های مهم صداسازی به بهبود عملکرد صدای خود در این زمینه کمک شایانی نمایید.

ارتباط زبان بدن و فن بیان در اجرا

یکی از مباحث مهمی که در آموزش فن بیان و گویندگی به آن پرداخته می شود، بادی لنگویج یا همان زبان بدن است. زبان بدن شما مانند مانیتور یک سیستم کامپیوتر خانگی عمل خواهد کرد و همه جزئیات و احوالات شما را بیان خواهد نمود. برای داشتن زبان بدن مناسب باید به حالت صورت خود تا نوع تکان دادن انگشتانتان هم توجه نمایید تا حس خوبی را به مخاطب خود انتقال دهید، تنها چیزی که در زمان رعایت بادی لنگویج مهم استجلب اعتماد مخاطب است.

اگر بتوانید توجه مخاطب خود را برای مدتی طولانی نگه دارید بدین معنی است که مخاطب مایل به تماشای اجرا و شنیدن صحبت های شماست و شما در پیاده سازی آموخته هایتان در مقوله ی آموزش فن بیان و گویندگی موفق عمل کرده اید. برای نمونه ای از نکات زبان بدن می توان به این موضوعات اشاره کرد که در زمان احوالپرسی برای دست دادن، فرد  کوچکتر پیش قدم نمی شود، این بزرگ تر است که اجازه دست دادن را صادر می کند، یا انداختن یک پا بر روی پای دیگر در حین نشستن کنار دیگران جلوه ی خوبی نخواهد داشت و کف کفش شما نباید برای دیگران مشخص باشد.

در این حالت بهتر است زمانی که کنار دیگران نشسته اید طوری پای خود را بر روی پای دیگر قرار دهید که روی کفش شما به سمت دیگران قرار بگیرد. به این  نکات جزئی اما مهم و خیلی تکنیک های کاربردی دیگر که در حین برقراری ارتباط باید به آن ها دقت نمود و فرم  و رفتار بدن را مدیریت کرد، زبان بدن گفته می شود.

EQ یا همان هوش هیجانی چیست و چه تاثیری بر فن بیان و برقراری ارتباط خواهد داشت؟

EQ یا همان هوش هیجانی مقوله ای است بسیار مهم که به گفته بسیاری از پژوهشگران افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند به عنوان افرادی جذاب شناخته می شوند. هوش هیجانی مجموعه توانایی هایی است که به ما کمک می کنند هیجانات را در خود و دیگران، تشخیص داده و تنظیم کنیم. به همین دلیل افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند در مدت زمان کوتاهی قدرت درک موضوع و جو موجود در یک محیط اجتماعی را داشته و سریع برای رفع مشکل چاره ای خواهند اندیشید.

بنابراین با همین تعریف متوجه می شویم که پرداختن به هوش هیجانی برای یک گوینده یا سخنران و یا هرکسی که خود را در معرض قضاوت و نمایش قرار می دهد از الزامات است. خبر خوب این است که بر خلاف تصور عده ی زیادی از مردم داشتن هوش هیجانی اکتسابی است. افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند در شرایط سخت و آسان بهترین تصمیم و بهترین نتیجه را خواهند گرفت، به همین دلیل به عنوان افرادی با روابط عمومی بالا شناخته خواهند شد و مشکلات و مسائل را با کمترین تنش برطرف می نمایند. در  آموزش فن بیان و گویندگی گاه می بینیم که تعدادی از این نکات هم برای قدرت بخشی به هوش هیجانی هنرجویان بیان می گردد. در نظر داشته باشید که پرداختن به هوش هیجانی در مدیریت شرایط سخنرانی و یا گویندگی که ممکن است هر اتفاق غیرمنتظره ای در اجرا رخ دهد، بسیار مفید خواهد بود.

برای مثال سخنرانی را در نظر بگیرید که در حال سخنرانی میکروفونش با مشکل مواجه می شود، فردی که روی مهارت های اعتماد به نفس و هوش هیجانی خود کار کرده باشد، از ذهن مدیر وخلاق خود استفاده می کند و با ایده ای وضعیت پیش آمده را مدیریت می کند، فرض کنید که راه حلی که به ذهن سخنران می رسد آوردن داوطلبان روی صحنه و مشارکت آنان در برگزاری مبحث سخنرانی باشد و یا رفتن در بین تماشاچیان! ولی اگر این سخنران به هوش هیجانی خود نپرداخته باشد، دچار استرس شده و منتظر می ماند تا مشکل میکروفون برطرف شده و تا آن موقع تماشاچیان را خسته کرده است. پس پرداختن به مهارت های هوش هیجانی به کسی که اجرای زنده داشته باشد خیلی کمک خواهد کرد.

با ویژگی های صدای خود آشنایی داشته باشید

همانطور که اثر انگشت ما یکتاست، صدای ما هم منحصر به فرد است، علی رغم شباهت هایی که در رنگهای صدایی وجود دارد هیچ صدایی به طور کلی شبیه صدای دیگری نیست. رنگهای صدا در بانوان و آقایان دارای نام های متفاوتی است اما بازه ی این رنگ ها از زیر تا بم به سه دسته ی کلی تقسیم می شود. در صدای آقایان از زیر تا بم به ترتیب می توانیم تنور، باریتون، باس را بشنویم. درصدای بانوان از زیر تا بم به ترتیب سوپرانو، متسو سوپرانو و آلتو را داریم. ( جهت آشنایی با اصطلاحات به صفحه لغتنامه اصطلاحات موسیقی و خوانندگی مراجعه کنید )

ممکن است شما صدایی بین دو دسته ی کلی داشته باشید که این امر کاملا طبیعی است، زیرا که در بین این سه دسته ی کلی تعدد و تنوع صدایی نسبتا زیادی داریم. این تنوع رنگهای صدایی به  ساختمان بدن و عضلات حنجره ی ما ارتباط پیدا می کند، یک خواننده ی سوپرانو دارای عضلات حنجره بسیار ظریفتری از یک خواننده ی آلتو است و دقیقا اهمیت تفاوت ساختمان حنجره باعث تفاوت رنگهای صدایی در افراد می شود. در آموزش فن بیان و گویندگی بهتر است در زمینه ی ویژگی های صدای خود اطلاعات کافی داشته باشیم تا فراز و فرود صدا ها را درک نموده و با استفاده از توانایی های صدای خود و این فراز و فرود ها در موقعیت های مناسب به وسیله تکنیک های متفاوت، خواندن جملات خود را زیبا تر نموده و برای شنونده تاثیرگذار باشیم.

صدا سازی در آموزش فن بیان و گویندگی

بسیاری از افراد صدا سازی را با تقلید صدا یکی می دانند این در حالتی است که این دو کاملا از هم متفاوت هستند. در آموزش فن بیان و گویندگی برای بهتر شدن سخنوری و اجرا  از صداسازی به عنوان یک ابزار مهم استفاده می شود. شما در صدا سازی و تمرینات مرتبط به آن می توانید با آوا هایی مانند آ و او و ایی و… تمرین نموده و صدای خود را گرم نمایید، این ویژگی به بهتر شدن و قدرتمند تر شدن صدای شما کمک خواهد نمود.

بهتر است تکنیک های صداسازی را در جلوی آینه انجام دهید این عمل به صحیح تر انجام دادن این تمرینات کمک خواهد نمود. محکم و صاف بایستید و سینه خود را ستبر کنید و برای اجرای تمرینات دهان خود را به میزانی که برای نوشیدن آب باز می کنید، باز کنید. در زمینه صدا سازی از دوره های آموزشی صداسازی استفاده نموده و قبل از گویندگی ابتدا صدای خود را گرم کنید و سپس شروع به گویندگی نمایید.

اهمیت گرم کردن صدا

تکنیک دست گرفتن خود در آموزش فن بیان و گویندگی

ممکن است زمانی که می خواهید در یک جمع شروع به صحبت کنید کمی استرس داشته باشید و نگران تلفظ های اشتباه کلمات به صورت ناگهانی گردید. اما ابتدا برای کنترل استرس خود بهتر است در ذهن خود بپرسید که آیا این شما هستید که اطلاعات جدیدی را در اختیار شنونده قرار می دهید یا برعکس؟ با پاسخ به این سوال در خواهید یافت که اطلاعات و دانش و بینش شما نسبت به دیگر افراد جمع در زمینه مورد نظر بیشتر است به همین دلیل  به اعتماد به نفس شما افزوده خواهد شد و همین موضوع از استرس شما خواهد کاست.

یکی از مهم ترین تکنیک هایی که در آموزش فن بیان و گویندگی اهمیت زیادی دارد و به طور قابل ملاحظه ای موثر است، تکنیک دست گرفتن خود است. می توان گفت این تکنیک به نوعی با داشتن هوش هیجانی در ارتباط است. این تکنیک در برنامه های زنده، در لایوهای اینستاگرام و یا سخنرانی ها و یا حتی در جمع های کوچکی که صحبت کردن برای شما دشوار است شدیدا توصیه می شود.

شاید یکی از مهم ترین دلایل داشتن استرس در حین برقراری ارتباط با دیگران این است که ما نگران نگرش و قضاوت آنان نسبت به خود هستیم، در واقع یکی از ترس های ما در سخنرانی یا صحبت کردن همانطور که قبلا اشاره شد، ترس از اشتباه کردن است که ممکن است برای هر کسی حتی حرفه ای ها وجود داشته باشد. این تکنیک به شما کمک می کند که حتی با بروز اشتباه و تپق زدن شرایط پیش آمده را مدیریت کنید.

کاربرد این تکنیک به این صورت است که برای مثال وقتی تلفظ کلمه ای را به هر دلیلی اشتباه گفتید، قبل از اینکه اجازه بدهید کسی بخندد یا اشتباه شما را دست بگیرد، شما راجع به اشتباه خود شوخی کنید و در واقع اشتباه خود را به دست بگیرید و اولین کسی باشید که به اشتباه خود می خندد، این رفتار نشان دهنده ی اعتماد به نفس شماست و به مخاطب این پیام را می رساند که شما کاملا واقف به اشتباه خود هستید. با به کارگیری این تکنیک در آموزش فن بیان و گویندگی می توانید بسیار موفق عمل کنید.

برای یک اجرای بی نظیر به عنوان گوینده، سخنور و مجری و … به چه مواردی نیازمند هستیم؟

در این بخش به طور خلاصه مطالب مطرح شده را مرور می کنیم، برای آنکه بتوانیم در یک جلسه و یا یک سمینار اجرایی موفق داشته باشیم، بهتر است به چند نکته دقت کنیم و همه موارد مورد نیاز را از قبل آماده کنیم. در این حالت می توانیم با اطمینان خاطر و تا جای ممکن بی عیب و نقص ترین اجرا را داشته باشیم:

1. ابتدا پلان یا نقشه ی محل برگزاری سمینار را درنظر گرفته و بدانید که از کجا ورود و خروج میکنید و جایگاه ایستادن خود و تماشاچیان را در نظر بگیرید و حتی قبل از برگزاری سمینار متن سخنرانی را در این مکان تمرین کنید.
2. متن خود را از قبل آماده کنید و آنقدر تمرین کنید تا ملکه ی ذهنتان شود.
3. مطالب آماده شده از کلمات زیبا و پر معنی تشکیل شده باشند و با توجه به موضوع از لحن محاوره و یا رسمی استفاده نمایید.
4. برای ابتدا و شروع سمینار از جملات جذاب و انرژی بخش استفاده کنید که مرتبط با موضوع نیز هستند.
5. از توانایی مدیریت استرس خود بهره ببرید و سعی کنید آرام آرام با جو موجود همگن گردید.
6. تمرین های صدا سازی و بطنی گویی را با گرم نمودن صدا قبل از اجرا انجام دهید.
7. از هوش هیجانی خود کمک بگیرید .
8. به زبان بدن خود توجه کنید و صاف بایستید.
9. از لباس های برازنده و مناسب موقعیت موردنظر استفاده کنید.
10. به موقع در محل برگزاری مراسم حضور داشته باشید.
11. از گفته های مهمانان قبل و بعد از اجرای خود نت برداری نموده و از این مطالب به عنوان جهت دهی سخنرانی خود استفاده نمایید.

با استفاده از موارد بالا به عنوان چک لیست این امکان را خواهید داشت که در آموزش فن بیان گویندگی، موفق عمل کنید و مانند یک سخنور حرفه ای رفتار کنید.